Last Updated on 22/09/2025 by Duc Van
Trong bộ máy đồng hồ cơ, có hàng trăm chi tiết lớn nhỏ hoạt động nhịp nhàng để tạo ra sự chính xác về thời gian. Tuy nhiên, trong số đó có một bộ phận được coi là “trái tim” – nơi giữ nhịp đập của đồng hồ, đó chính là dây tóc đồng hồ cơ. Đây là chi tiết tưởng chừng nhỏ bé nhưng lại quyết định rất lớn đến độ chính xác, độ bền và giá trị kỹ thuật của đồng hồ. Để hiểu rõ hơn, hãy cùng Đồng hồ Galle tìm hiểu dây tóc là gì, và cách đánh giá một bộ dây tóc chất lượng nhé.Dây tóc đồng hồ cơ (hairspring hoặc balance spring) là một sợi dây kim loại siêu mảnh, được gắn vào bánh xe cân bằng (balance wheel). Khi đồng hồ vận hành, dây tóc co giãn liên tục theo nhịp dao động, giúp bánh xe cân bằng dao động đều đặn. Nhờ vậy, chuyển động của bộ thoát được điều tiết và thời gian được hiển thị chính xác.
Dây tóc đồng hồ cơ giúp đồng hồ hoạt động ổn định, nhịp nhàng
Vai trò của dây tóc có thể tóm gọn như sau:
– Điều hòa nhịp dao động: Mỗi dao động của bánh xe cân bằng tương ứng với một “nhịp” thời gian, chính dây tóc giữ cho các nhịp này ổn định.
– Quyết định độ chính xác: Chỉ cần dây tóc sai lệch một chút trong quá trình sản xuất hoặc sử dụng, đồng hồ có thể chạy nhanh hoặc chậm nhiều giây mỗi ngày.
– Ảnh hưởng đến độ bền: Dây tóc chất lượng tốt giúp đồng hồ vận hành ổn định trong nhiều năm, ít bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ, từ trường hay va đập.
Nói cách khác, dây tóc đồng hồ cơ chính là thành phần trực tiếp quyết định chiếc đồng hồ ấy có đạt chuẩn chronometer hay không.
Trong lịch sử chế tác đồng hồ, dây tóc đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển. Ban đầu, chúng được làm bằng thép carbon, nhưng vật liệu này dễ bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ và từ trường. Ngày nay, có ba chất liệu phổ biến nhất để làm dây tóc đồng hồ cơ bao gồm:
Nivarox là hợp kim độc quyền, được phát triển từ đầu thế kỷ 20. Đây là loại dây tóc được sử dụng phổ biến nhất trong đồng hồ cơ Thụy Sĩ và Nhật Bản.
– Ưu điểm: Chống biến dạng, ít bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ, độ đàn hồi ổn định.
– Nhược điểm: Vẫn có thể bị ảnh hưởng bởi từ trường mạnh.
Dây tóc silicon là bước tiến lớn trong ngành đồng hồ hiện đại. Silicon có đặc tính phi kim loại, nhẹ, không gỉ và đặc biệt không bị ảnh hưởng bởi từ trường.
– Ưu điểm: Độ chính xác cao, bền, không cần dầu bôi trơn.
– Nhược điểm: Chi phí sản xuất cao, thường chỉ xuất hiện trong các dòng đồng hồ cao cấp.
Là hợp kim mới được phát triển bởi Swatch Group (sở hữu Tissot, Omega, Longines). Dây tóc Nivachron có khả năng chống từ trường tốt hơn Nivarox, bền bỉ nhưng vẫn giữ chi phí hợp lý.
– Ưu điểm: Chống từ trường mạnh, ổn định, độ bền cao.
– Nhược điểm: Ít phổ biến, chủ yếu được sử dụng trong đồng hồ của các thương hiệu thuộc Swatch Group.
Nhờ sự đa dạng này, người chơi đồng hồ có thể dễ dàng lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu và ngân sách của mình.
Dây tóc đồng hồ bằng nivachron có khả năng chống từ trường tốt hơn
Dây tóc đồng hồ cơ quyết định độ chính xác của cỗ máy này theo nhiều cách:
– Độ ổn định dao động: Nếu dây tóc có độ đàn hồi đồng đều, bánh xe cân bằng sẽ dao động chính xác và giữ giờ tốt.
– Chống ảnh hưởng môi trường: Nhiệt độ, từ trường và độ ẩm có thể khiến dây tóc biến dạng. Silicon và Nivachron giúp hạn chế vấn đề này.
– Tuổi thọ bộ máy: Một dây tóc bền, ít bị lão hóa sẽ giúp đồng hồ giữ hiệu suất ổn định trong nhiều năm, giảm chi phí bảo dưỡng.
Ví dụ, một chiếc đồng hồ dùng dây tóc silicon có thể duy trì sai số chỉ vài giây mỗi ngày trong nhiều năm, trong khi dây tóc thép cổ điển dễ bị sai lệch khi tiếp xúc từ trường.
Dây tóc đồng hồ bền sẽ giúp đồng hồ giữ hiệu suất ổn định
Không phải lúc nào người dùng cũng có thể nhìn trực tiếp vào dây tóc. Tuy nhiên, có một số cách để nhận biết sản phẩm có sử dụng dây tóc đồng hồ cơ chất lượng hay không:
– Thông số kỹ thuật từ hãng: Thường ghi rõ loại dây tóc (Nivarox, Silicon, Nivachron).
– Khả năng chống từ: Nếu đồng hồ có khả năng kháng từ tốt (ví dụ 15.000 Gauss), rất có thể sử dụng dây tóc silicon hoặc Nivachron.
– Chứng nhận COSC: Các đồng hồ đạt chuẩn COSC (Chronometer) gần như chắc chắn có dây tóc chất lượng cao.
– Độ ổn định sai số: Thông thường, đồng hồ cơ thông thường có sai số ±15–20 giây/ngày, trong khi đồng hồ dùng dây tóc silicon có thể đạt sai số ±5 giây/ngày. Khi chọn mua đồng hồ cơ, người dùng nên tìm hiểu kỹ phần thông số này, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm lâu dài.
Dây tóc đồng hồ cơ có thể nhỏ bé nhưng lại là chi tiết then chốt quyết định sự chính xác và giá trị của cả bộ máy. Từ Nivarox bền bỉ, Silicon hiện đại đến Nivachron kháng từ mạnh mẽ, mỗi chất liệu đều có ưu và nhược điểm riêng. Người dùng nên cân nhắc kỹ về nhu cầu và ngân sách để chọn được sản phẩm phù hợp.
Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, dây tóc ngày càng được cải tiến để vừa duy trì tính truyền thống, vừa đáp ứng yêu cầu khắt khe về độ chính xác trong thế kỷ mới. Hiểu rõ về dây tóc chính là cách giúp người chơi đồng hồ trân trọng hơn từng nhịp đập cơ học trên cổ tay.
