Last Updated on 16/07/2025 by Duc Van
Khi chiêm ngưỡng một chiếc đồng hồ cơ, phần lớn ánh mắt thường dừng lại ở mặt số tinh xảo hay lớp vỏ sáng bóng. Thế nhưng, có một chi tiết nhỏ bé nhưng lại đóng vai trò sống còn trong hoạt động của bộ máy đó chính là jewel trong đồng hồ. Những viên đá quý đỏ nhỏ bé này không chỉ mang tính thẩm mỹ, mà còn là “trái tim cơ học” giúp đảm bảo sự ổn định, độ chính xác và tuổi thọ cho chuyển động bên trong.
Dù thường được nhắc đến trong các thông số kỹ thuật nhưng không phải ai cũng hiểu rõ Jewel thực sự có công dụng gì, liệu càng nhiều jewel có thực sự tốt hơn không và tại sao những thương hiệu đồng hồ danh tiếng lại đặt nặng yếu tố này đến vậy?
Trong bài viết hôm nay, Đồng hồ Galle sẽ cùng bạn khám phá trọn vẹn về jewel trong đồng hồ, từ khái niệm, vai trò, phân loại cho đến những mẫu đồng hồ đáng chú ý sở hữu bộ máy với hệ thống jewel tối ưu nhất.
Jewel trong đồng hồ là gì?
Jewel trong đồng hồ là những viên đá nhỏ, thường được làm từ ruby tổng hợp, được đặt tại các điểm ma sát cao trong bộ máy đồng hồ cơ để giảm mài mòn và tăng độ chính xác. Chúng không phải là đá quý dùng để trang trí mà có vai trò thuần túy kỹ thuật giống như ổ trục siêu nhỏ giúp bánh răng và trục quay vận hành mượt mà hơn theo thời gian.
Với đường kính chỉ khoảng 1–2mm, các viên jewel được gia công cực kỳ chính xác và đánh bóng kỹ lưỡng để đảm bảo độ trơn, độ bền và khả năng chịu nhiệt tốt. Chất liệu thường dùng là ruby tổng hợp bởi tính chất chống xước, chống ăn mòn và gần như không bị mài mòn trong quá trình sử dụng.
Mặc dù có kích thước nhỏ và không dễ dàng nhìn thấy bằng mắt thường nếu không tháo rời bộ máy, nhưng jewel lại là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ và hiệu suất của đồng hồ. Một bộ máy cơ truyền thống có thể sử dụng từ 15 đến 21 viên jewel, trong khi các mẫu máy phức tạp như chronograph hay perpetual calendar có thể chứa hơn 30 viên.
Việc ghi chú “17 Jewels” hay “25 Jewels” trên mặt số hoặc rotor không đơn thuần là thông số, mà còn là biểu tượng thể hiện mức độ tinh vi và chỉ số chất lượng trong kỹ thuật chế tác.
Jewel trong đồng hồ là những viên đá nhỏ
Vai trò của Jewel trong đồng hồ
Dù chỉ là những chi tiết rất nhỏ, nhưng jewel trong đồng hồ lại đóng vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo độ chính xác, độ bền và hiệu suất vận hành của bộ máy cơ học. Không có sự hiện diện của các viên đá này, các trục quay và bánh răng bằng kim loại sẽ phải tiếp xúc trực tiếp với nhau gây ra ma sát, hao mòn, và giảm tuổi thọ đáng kể cho toàn bộ hệ thống truyền động.
Trước hết, jewel giúp giảm ma sát tại các điểm tiếp xúc có tần suất chuyển động cao, như trục bánh xe cân bằng, bánh xe trung tâm, bánh thoát và các cơ cấu escapement. Nhờ đặc tính cứng, nhẵn và gần như không mòn, các viên ruby tổng hợp này đóng vai trò như ổ trục siêu nhỏ, giúp bộ máy hoạt động mượt mà và chính xác hơn trong thời gian dài.
Thứ hai, jewel đóng vai trò trong việc ổn định dao động và kiểm soát năng lượng. Đặc biệt ở bộ thoát nơi kiểm soát chuyển động của bánh răng và bánh xe cân bằng, việc sử dụng đúng loại jewel (như pallet jewel hoặc impulse jewel) sẽ đảm bảo quá trình truyền lực diễn ra liên tục, đều đặn và ít tiêu tốn năng lượng.
Ngoài ra, trong các mẫu đồng hồ cao cấp, hệ thống jewel còn được kết hợp với các cơ chế chống sốc (ví dụ Incabloc hoặc Diashock), nhằm bảo vệ trục bánh xe cân bằng khỏi tác động mạnh từ bên ngoài như khi đồng hồ bị rơi hoặc va chạm. Điều này không chỉ duy trì độ chính xác mà còn giảm nguy cơ hỏng hóc, mang lại sự yên tâm cho người dùng trong thời gian dài.
Tóm lại, jewel không phải để trang trí, mà là trụ cột kỹ thuật giúp một chiếc đồng hồ cơ vận hành chính xác, ổn định và bền bỉ theo thời gian. Đây là một phần không thể thiếu trong cấu trúc cơ khí và là minh chứng cho trình độ kỹ thuật cao trong ngành chế tác đồng hồ.
Đảm bảo độ chính xác, độ bền và hiệu suất vận hành của bộ máy cơ học
Có phải càng nhiều Jewel là tốt không?
Khi mua đồng hồ, không ít người bị ấn tượng bởi thông số “21 Jewels” hay “25 Jewels” in nổi bật trên mặt số hoặc rotor. Điều này dẫn đến một hiểu lầm khá phổ biến càng nhiều jewel thì đồng hồ càng cao cấp, càng chính xác. Tuy nhiên, thực tế lại không hoàn toàn như vậy.
Đầu tiên, cần hiểu rằng số lượng jewel trong đồng hồ phụ thuộc vào độ phức tạp của bộ máy, chứ không phải là thước đo duy nhất về chất lượng. Một bộ máy cơ học cơ bản chỉ hiển thị giờ, phút, giây thông thường chỉ cần từ 15 đến 17 viên jewel là đủ để vận hành ổn định và bền bỉ trong nhiều năm. Số lượng này đủ để bao phủ các vị trí then chốt như bánh xe thoát, trục cân bằng, pallet fork và bánh trung tâm.
Khi bộ máy có thêm các chức năng phức tạp hơn như lịch ngày, chronograph, power reserve, hoặc lịch vạn niên (perpetual calendar), số lượng bánh răng và trục quay tăng lên, từ đó số jewel cũng phải bổ sung thêm để đảm bảo hiệu suất vận hành. Đây là lý do vì sao những bộ máy như ETA Valjoux 7750 hay Seiko 6R64 có tới 25–29 jewel nhưng không đồng nghĩa rằng chúng “tốt” hơn về bản chất cơ học so với máy đơn giản hơn.
Trên thực tế, việc thêm jewel một cách không cần thiết chỉ để “làm đẹp” bảng thông số từng xảy ra trong ngành công nghiệp đồng hồ vào những năm 1960–1980. Thời đó, một số hãng đã quảng bá các mẫu “75 Jewels” hay thậm chí “100 Jewels” dù phần lớn trong số đó không có chức năng thực sự. Điều này về sau bị loại bỏ khi ngành đồng hồ hiện đại trở nên minh bạch và chuẩn mực hơn.
Tóm lại, số lượng jewel hợp lý quan trọng hơn là số lượng jewel tối đa. Một chiếc đồng hồ 17–21 jewel được thiết kế tối ưu, lắp ráp chính xác và kiểm tra chất lượng kỹ càng có thể hoạt động ổn định suốt hàng chục năm. Còn việc chọn đồng hồ, hãy quan tâm đến thương hiệu, độ hoàn thiện và cấu trúc bộ máy thay vì chỉ nhìn vào con số jewel.
Cần từ 15 đến 17 viên jewel
Các loại Jewel phổ biến
Dù chỉ là những bộ phận siêu nhỏ, nhưng jewel trong đồng hồ lại đóng vai trò vô cùng đa dạng và chính xác trong từng vị trí. Mỗi loại jewel được thiết kế để thực hiện một chức năng riêng biệt trong cơ cấu máy, tối ưu hóa hiệu suất hoạt động, đồng thời kéo dài tuổi thọ cho bộ chuyển động cơ học.
1. Hole Jewel (Jewel ổ trục)
Đây là loại jewel thông dụng nhất, được dùng tại các vị trí trục quay của bánh răng nơi chuyển động liên tục diễn ra. Hole Jewel có thiết kế dạng vòng tròn với lỗ xuyên tâm, cho phép trục quay xuyên qua và vận hành mượt mà nhờ giảm ma sát tối đa. Chúng thường xuất hiện ở bánh xe trung tâm, bánh xe thứ tư, và bánh xe thoát.
2. Cap Jewel (Jewel chụp)
Được lắp đặt ở đầu của Hole Jewel để giữ trục thăng bằng và cố định, Cap Jewel giúp giảm biến dạng trục do va đập và ổn định dao động. Kết hợp giữa Hole và Cap Jewel là yếu tố cốt lõi trong hệ thống chống sốc của đồng hồ (như Incabloc, Kif hay Diashock), đặc biệt là ở trục bánh xe cân bằng.
3. Pallet Jewel
Loại jewel hình chữ nhật, nằm ở hai đầu của cần gạt pallet fork nơi tiếp xúc với bánh xe thoát. Pallet Jewel là bộ phận trực tiếp truyền lực từ bánh xe thoát sang bánh xe cân bằng, đảm bảo đồng hồ hoạt động theo nhịp điệu chuẩn xác. Nhờ có vật liệu jewel, quá trình truyền lực này diễn ra nhẹ nhàng, giảm hao mòn tối đa.
4. Roller Jewel (Impulse Jewel)
Thường là một viên đá nhỏ hình elip hoặc tròn, gắn vào bánh xe cân bằng. Đây là “điểm chạm” duy nhất giữa pallet fork và bánh cân bằng, đóng vai trò quyết định trong việc duy trì dao động ổn định cho bộ máy. Dù rất nhỏ, Roller Jewel lại là một trong những bộ phận quan trọng nhất trong cơ chế escapement.
Tùy theo độ phức tạp của bộ máy và mục đích sử dụng, các mẫu đồng hồ cao cấp còn có thêm jewel phụ trợ tại các cơ chế lịch, chronograph, hoặc tourbillon giúp tăng độ chính xác và ổn định trong quá trình vận hành dài hạn.
Những mẫu đồng hồ tiêu biểu có Jewel
Các mẫu Frederique Constant luôn được giới chuyên gia đánh giá cao bởi sự đầu tư nghiêm túc vào bộ máy in‑house và hệ thống jewel được tối ưu hóa. Dưới đây là 5 mẫu nổi bật đang được Frederique Constant Việt Nam phân phối, thể hiện rõ vai trò và giá trị của jewel trong cơ cấu vận hành:
Frederique Constant Vietnam Limited Edition 2025 FC‑718WNWM4H6 (Worldtimer Manufacture)
Phiên bản giới hạn Vietnam Limited Edition 2025 model FC‑718WNWM4H6 của Frederique Constant sở hữu bộ máy FC‑718 Manufacture với cấu trúc phức hợp, bao gồm chức năng Worldtimer (24 múi giờ) và hiển thị lịch. Bộ máy này trang bị khoảng 26–28 jewel, đảm nhiệm việc giảm ma sát trên hệ thống bánh xe lịch và bánh xe múi giờ, giúp các chức năng phức tạp vận hành đồng bộ và chính xác ở mọi múi giờ. Chiếc đồng hồ này là minh chứng cho việc jewel không chỉ hiện diện mà còn giúp bảo vệ hệ thống lịch phức tạp luôn bền bỉ.
Frederique Constant Vietnam Limited Edition 2025 FC‑718WNWM4H6 (Worldtimer Manufacture)
Frederique Constant Highlife Automatic COSC FC‑303V4NH2B
Với chứng nhận COSC Chronometer, mẫu Highlife FC‑303V4NH2B sử dụng bộ máy automatic FC‑303 đạt tần số dao động 28,800 alt/h và được tích hợp khoảng 26 jewel, đảm bảo độ mượt và độ chính xác cao. Jewel trong máy không chỉ tạo giảm ma sát ở hệ trục chính mà còn góp phần ổn định bộ dao động, giúp chiếc đồng hồ duy trì sai số cực thấp dưới tiêu chuẩn nghiêm ngặt COSC.
Frederique Constant Highlife Automatic COSC FC‑303V4NH2B
Frederique Constant Highlife FC‑310V4NH4 (Heart Beat Automatic)
Model Highlife Heart Beat FC‑310V4NH4 gây ấn tượng bởi ô open‑heart hiển thị một phần bánh xe cân bằng ngay từ mặt số. Với bộ máy FC‑310 trang bị 24–25 jewel, viên jewel ở trục pallet và bánh xe thoát được đặt gần ô lộ cơ, vừa giảm ma sát, vừa tạo trải nghiệm trực quan cho người đeo. Jewel không chỉ kỹ thuật mà còn trở thành điểm nhấn thẩm mỹ, làm nổi bật “trái tim chuyển động” của chiếc đồng hồ.
Frederique Constant Highlife FC‑310V4NH4 (Heart Beat Automatic)
Frederique Constant Classics FC‑303MC5B4 (Index Automatic)
Thiết kế cổ điển chuẩn mực của Classics Index FC‑303MC5B4 được trang bị bộ máy automatic FC‑303 với 26 jewel, giúp giảm mài mòn và làm tăng độ bền cho các bộ phận chính như bánh xe trung tâm, bánh xe thoát và rotor. Jewel đảm bảo đồng hồ giữ sai số thấp, độ ổn định cao, phù hợp với người dùng ưa thích phong cách thanh lịch, bền bỉ theo thời gian.
Frederique Constant Classics FC‑303MC5B4 (Index Automatic)
Frederique Constant Classics Carrée Heart Beat FC‑311N4C6
Đây là một trong những mẫu ghost‑heartbeat đình đám với thiết kế mặt vuông Art‑Deco. Bộ máy FC‑311 được trang bị khoảng 26 jewel, trọng tâm đặt vào cơ chế bánh xe cân bằng hiển thị tại vị trí 12h. Jewel ở trục pallet và bánh xe thoát giúp vận hành trơn tru dù thiết kế lộ cơ, đồng thời tăng thêm sức hấp dẫn thị giác khi người đeo quan sát chuyển động bên trong.
Frederique Constant Classics Carrée Heart Beat FC‑311N4C6
Mỗi mẫu Frederique Constant kể trên không chỉ sở hữu số lượng jewel tối ưu đủ và đúng vị trí kỹ thuật mà còn minh chứng cho giá trị thực sự của jewel trong đồng hồ giúp bộ máy vận hành bền bỉ, chính xác và mang lại trải nghiệm tinh tế cho người đeo. Đó chính là lý do khiến những mẫu này trở thành lựa chọn lý tưởng tại Frederiqua Constant Việt Nam.
Có thể bạn sẽ không nhìn thấy chúng rõ ràng bằng mắt thường, nhưng jewel trong đồng hồ lại chính là “trái tim âm thầm” giúp cỗ máy cơ vận hành chính xác và bền bỉ qua thời gian. Từ việc giảm ma sát, ổn định chuyển động cho đến bảo vệ các cơ cấu quan trọng khỏi hư tổn, mỗi viên jewel đều góp phần giữ cho từng chuyển động kim đồng hồ trở nên mượt mà và đáng tin cậy.
Những mẫu đồng hồ đến từ thương hiệu danh tiếng như Frederique Constant hiện đang được phân phối tại Frederiqua Constant Việt Nam là minh chứng rõ ràng nhất cho sự kết hợp giữa kỹ thuật chế tác tinh xảo và giá trị thẩm mỹ. Sở hữu một chiếc đồng hồ với hệ thống jewel tối ưu không chỉ là đầu tư vào chất lượng, mà còn là thể hiện đẳng cấp sống tinh tế của bạn.
Khám phá các mẫu đồng hồ sở hữu hệ thống jewel hoàn thiện tại Frederiqua Constant Việt Nam. Đặt lịch trải nghiệm thực tế tại showroom Frederiqua Constant Việt Nam gần nhất để cảm nhận chuyển động của sự chính xác và nghệ thuật!